مجله خبری تشریفات

مسجد جامع کرمان دارنده سه درب در تشریفات ترحیم مشهد ضلع های شمالی و شرقی و غربی میباشد.
ارتفاع صحن مسجد ۶۶ ٫ ۵ متر و پهنا آن ۴۹ متر و مساحت آن ۳۲۵۸۰۵ متر مربع میباشد.
مسجد جامع کرمان دارنده دو در ورودی میباشد.
پلان مسجد از نوع مساجد چهار ایوانی میباشد و حیاط های شمالی و جنوبی رفیعتر درست شده اند.
کاشی های به شغل رفته در تراس جنوبی کاشی های هفت رنگ میباشد و بدور تا بدور آن را کتیبه ای به خط کوفی بنایی در باطن محوطه محراب مانند تراس پوشانیده میباشد.
در بخش غربی مسجد جامع کرمان ایوانی قراردارد که بنای مهم آن وابسته به زمان آل مظفر میباشد البته در زمان های آینده الحاقات تعمیراتی در مسجد انجام شده میباشد.
برای مثال تعمیرات و الحاقاتی که در عصر صفوی (فرمانروا عباس دوم) صورت گرفته، بخشی از بدنه محراب مسجد میباشد.
مسجد با نقشه چهار ایوانی دارنده سردری رفیع و باشکوه، تراس، شبستان، مناره و صحنی بسیار خوشگل میباشد.
ساختمان مسجد برطبق اصول قرینه سازی دو شبستان تبارک تابستانی و زمستانی دارااست، تراس های شرقی و غربی شبستان مسجد را تشکیل می‌دهند.
در مبنا های متقاطع صحن بسیار گرانقدر آن چهار تراس وجود داراست که در پشت طاقنماهای صحن شبستان و نمازخانه تاسیس شده است.
سردر مدخل اساسی به هشتی گنبد داری منتهی می گردد که به تراس خرد شمالی رویکرد مییابد.
اهمیتی که از لحاظ نقشه و طول به سردر ورودی داده گردیده از مثال های اول این نحوه ساختمان میباشد که در عصر صفویه سرایت پیدا کرد.
پشت محراب ضلع غربی مسجد جامع کرمان، مرقد شعر سرا بلند آواز اهل بیت ملابمان علی راجی کرمانی جای‌دارد که دیوان باارزش اشعار وی به اسم حمله حیدری به عنوان مثال تیم های باارزش آرامش پارسی میباشد.

مسجد سيد از مساجد اساسی در کشور ایران و واپسین تشریفات ترحیم مشهد بنای دارای اسم و رسم زمان قاجار میباشد که در شهر اصفهان، جنب بازارچه ی بید آباد واقع گردیده‌است که به مسجد سید اصفهان نیز آوازه دارااست.

ساختمان این سازه که از اثرها با شکوه روزگار قاجار میباشد، چنان که در کتیبه ی تراس نیز آمده در سال ۱۲۵۵ به اتمام رسید. مسجد سيد اصفهان در طول محمد فرمانروا قاجار بوسیله حجت الاسلام حاج سيد محمد باقر شفتی که از روحانیون تعالی اصفهان و از مراجع خوب قدر تشیع در حین خویش بود، مبنا گذاری شد.

با اعتنا به کتیبه های جانور در سازه، تاسیس ساختمان و تزئینات آن نزدیک به ۱۳۰ سال به ارتفاع انجامیده میباشد. مسجد سید اصفهان یکی‌از مثال های نمادین و به یادماندنی هنر اسلامی میباشد که با ویژگیهای متفاوت، دیده اهل حیث را به خویش جلب می کند.

مسجد سيد اصفهان ۸۰۷۵ متر مربع مساحت داراست.
مسجد سيد بنایی نصفه کاره بوده و دارنده چهار در مهم، دو چهل ردیف، دو شبستان تبارک، یک گنبد، سه تراس و بیش تر از ۴۵ حجره میباشد، البته مناره ندارد.
داخل شبستانهای مسجد سيد نیز کاشی کاری نشده میباشد.
مسجد سيد اصفهان اولی مسجدی میباشد که دارنده دو نصیب مسجد و مکتب به صورت همزمان میباشد.
طرح ساختمان مستطیل صورت بوده (۸۵ × ۹۸ متر)، دارنده چهار تراس میباشد و از چهار جهت به خارج راه و روش پیدا می نماید.
مسجد سید ساختمانی چهار ایوانی میباشد که با گونه های کاشی های لبریز نقش و رنگین پوشیده گردیده و کمال نازکی و هماهنگی فضاهای معماری را می قدرت در آن رویت کرد.

مکتب مروی در واقع از دو مکتب خرد تشریفات ترحیم مشهد و گرانقدر ساخته شده میباشد. مکتب خرد در ضلع جنوب غربی مکتب بلندمرتبه جای‌دارد و مقداری پیشین‌خیس از مکتب تبارک سازه شد
این سازه با طرح چهار ایوانی و در یک طبقه ایجاد شده است
صحن مسجد مکتب مروی دارنده ارتفاع شمالی میباشد و دربرگیرنده حجره ها و سه معلم(منزلت درس) ویک کتابخانه مشتمل به مهمات کتاب ها قدیمه میباشد و یکسری باغچه مشجر و آبگینه والا میباشد.
در نزدیکی این صحن خلال چهار تراس، حجره های زیادی با ایوانی در جلو وصندوق منزل ای در عقب، شبستان مسجد گرانقدر در ضلع جنوبی و معلم مستطیلی شکلی در جانب شمالی(مسجد زمستانی)، کتابخانه و ایوان های خلوت و همینطور فضاهای دیگری قرار گرفته میباشد
اطاقهای این مکتب ظرفیت اقامت و علم آموزی ۲۰۰ نفر دانش آموز شب خواب را دارااست.
این مسجد مکتب یک تراس وســیع داراست و دو ایوان خرد و شبستانی تعالی در جناح جنوبی آن قرار گرفته که یک رویکرد دسترسی آن از دالان ورودی میباشد.
حدود ســی حجره در نزدیکی صحن وجود دارااست و چهار حیاط در وســط هر مورد از جناح های سازه ســاخته شد‌ه‌است.
اکثر حجره های مسجد مکتب مروی گران قدر میباشند و هرکدام دارنده یک فضای اساسی با یک تراس و صندوق منزل میباشد
مسجد و مکتب در کنار هم با کاربریهای منقطع و ورودی مشترک میباشد
ورود از روش یک هشتی به مسجـد و مـدرسه به طور مجــزا امکانپذیر میباشد.

پیاده سازی و ایجاد کرد گنبد و گلدسته موزون، در معماری تشریفات ترحیم مشهد اسلامی از مداقه ویژه ای شامل است. ایجاد کرد گنبد در کشور‌ایران به پیش از اسلام برمی خواهد شد. پیاده سازی گنبد از 1300 سال قبلی در اورشلیم وارد معماری اسلامی شد و تاکنون تکامل بسیار یافته میباشد. دسته معماری اسلامی آرچی لرن با بیش تر از نیم قرن تجارب در پیاده سازی و اجرای گنبد و گلدسته با الگوی سنتی و تکنیک های اجرایی مخصوص مهیا ارائه مشورت بدون‌پول به شما عزیزان است.

ایجاد کرد گنبد و گلدسته دارنده دو تاریخچه تماما متفاوتند. ایجاد کرد گنبد در خاورمیانه به قبل از تاریخ برمی خواهد شد. با اینکه پیدایش اولی گنبد تاریخ مشخصی ندارد البته اکتشافات شهر باستانی دزفول نشانه میدهد بنا ای مشابه به گنبد حدود 8000 سال گذشته با مصالح ابتدایی در تپه باستانی چغامیش دزفول ایجاد شده است. ولی گلدسته تاریخ متفاوتی داراست و به نسبت گنبد بسیار طفل و نو میباشد.

گلدسته به آن معنی که غرض ماست (محلی برای اعلام کردن اذان) نخستین دفعه حدود 1400 سال گذشته و با ظهور اسلام درمسجد جامع بصره ایجاد شده است. چرا‌که واژه و کلمه ای دیگر مترادف و هم معنی با گلدسته به نام مناره داریم که در واقع پیش از اسلام هم وجود داشته با کاربری مختلف.

مناره بنا ای از آجر یا این که سنگ بوده که در مسیر مهم کاروانها ساخته می گردیده و از آنجاییکه به انگیزه گرمای هوای ایالات متحده عربی غالبا کاروانها در شب تردد می کردند بر فراز آن چراغی پر‌نور می کردند که راهنمای مسافران باشد.

ایجاد کرد گنبد و گلدسته در دنیا
بدون صورت ابتدایی گنبد که پیشتر به آن اشاره کردیم گنبد تحت عنوان بنا ای معمارانه دست آورد مهندسین کشور ایران باستان و مشخصا امپراطوری ساسانی میباشد. که در کشورهای باستانی روم و چین هم دیده میشود و در قرنها وسطی بر معماری اروپا اثر میگذارد و با ظهور اسلام از ارکان طلاق ناپذیر معماری اسلامی میشود.

گنبد در معماری رنسانس، بیزانس، مدل نئوکلاسیک و باروک هم منزلت خویش را مراقبت می نماید.

با تحقیق تاریخ معماری، فضای نصفه بازی تشریفات ترحیم مشهد که از سه طرف بسته و از یک طرف گشوده بوده تراس می نامیدند. گاهی فضای واسطی میباشد دربین فضاهای گشوده و بسته گاه بدان بسیار عنایت داده میگردد و در فیض بسیار عریض و یا این که مرتفع میگردد و از بدور عرض‌اندام می نماید. حیاط ها معمولا در قاعدا مستطیل یا این که مربع یا این که نیم هشت اند، نمای آنان مستطیل صورت میباشد البته سقفشان گهواره ای با نیم گنبد میباشد . پیاده سازی آن براساس یک پایه میباشد . ادغام آن با نمای اطرافش به صورتهای متعدد جاری ساختن میگیرد و در هر اکنون تأثیر مهمی در مخلوط نما می‌گذارد.

این تأثیر، به ویژه وقتی که حیاط؛ فضاهای مجاورش مخلوط می گردد و یک كل جداگانه را پدید میاورد، به خیر و خوبی مشاهده میشود. تراس معمولا در جوار ایوان و بر روی محورهای اساسی آن قرار می‌گیرد و به فراخو نوع سازه و یا این که محل استقرارش عملکردهای مختلف می‌یابد.

بیشتر بخوانید : تراس در معماری (حیاط در معماری سنتی کشور‌ایران)

ورودی در معماری سنتی
ورودی ها اتصال دهنده خارج و داخل سازه می‌باشند، و در معماری سنتی کشور ایران خاص و تمجید گردیده اند. ورودی بر حسب نوع سازه تغییر‌و تحول صورت میدهد اما معمولا معماری سنتی غامض ای متشکل از یک‌سری اطراف داراست. به گونه ای که مسیر جنبش آدم در آن شکسته میشود. ورودی ها معمولا از یک سو در ، فضای مهم و یک یا این که یک‌سری دهلیز ساخته شده اند .

سردر ورودی ها گاهی طول پیدا می نماید و مشخصه ای برای سازه میشود . صورت قاعده فضای مهم ورودی ها اکثرا هشت ضلعی با شکلی در حدود آن مانند « هشت و نیم هشت » میباشد و بدین خیال و خاطر معمولا از سایر فضاهای سازه متمایز می‌گردد؛ ولی گاهی هم صورت مربع یا این که مستطیل پیدا می نماید. ورودی ها اکثر وقت ها در ساختمان های همگانی ، بر محورهای مهم سازه و در منزل ها در کنج های تراس قرار میگیرند.

ایوان منزل سابق اهل ایران یکی تشریفات ترحیم مشهد الگوی بسیار کهنی در ساخت‌و‌ساز مسکن بوده و به صورت قابل مراعات ای در شهرهای متفاوت جمهوری اسلامی ایران آیتم به کار گیری قرار گرفته میباشد، فضاهای سکونتی با فایده گیری از تدبیرها مختلفی در حوالی ایوان (courtyard) صورت گرفته اند فیض این طریقه، به ایوان در معماری این کشور رده ویژه ای به آن داده میباشد.

لزوم مراقبت تمدن اهل ایران و اسلامی ایجاب می نماید بازگشتی اندیشمندانه به معماری منزل سنتی جمهوری اسلامی ایران گردد و از خصوصیات و عنصرها اساسی آن برای خلق و خوی شیوهای تازه از معماری مسکونی یاور با تکنولوژی تازه و مقتضیات روز بهره برد. یک کدام از عامل ها اساسی و تأثیرگذار در تکوین الگوی معماری ساختار فضایی میباشد، و ایوان منزل دیرین اهل ایران از عنایت ویژه ای در ساختار فضایی معماری جمهوری اسلامی ایران شامل است.

تراس منزل زاینده نیروی راءس گراست. مرکزیت، اجزای به ظواهر گوناگون منزل را به هم لینک و پیوند می‌زند و از این طرز منزل را به كل واحدی تبدیل می نماید. می اقتدار اذعان کرد: به منزله روح منزل میباشد که در آن «گلشن پردیس » تجلی میابد و مرکزیت آن نوعی لینک و پیوند تنگاتنگ با تک تک اجزای منزل را در‌پی داراست.

با روی عمل داخل شدن صفویان تشریفات ترحیم مشهد نقطه عطفی در تاریخ تمدنی کشور‌ایران اسلامی پدیدآمد ، صفویان با تغییر و تحول مـذهب رسـمي جامعـه بـه تشیع اصولا روش بینش جامعه را به کل مفاهیم فلسفی ، هستی شناسی ، معرفت شناسی ، هنری و … تغییر و تحول دادند. در سود آنچه که تحت عنوان نمود عینی این شیوه پندار نو بروز پیدا کرد رفلکس به عبارتی طریق طریقه شد و انگیزه رونق هنر و معماری در زمان ی صفویه.

عالمان ، متفکران و فلاسفه زمـان نیز به تبع ، در پوسته مدرسه اصفهان و به صورت خاص خیس در معماری صفویه سعی بر تئوریزه کردن آن مفاهیم نمودند. به هر روی هنر، شهرسازی و معماری صفویه تحت عنوان تجلیل گاه مفاهیم نظری مدرسه اصفهان که خویش نیز ریشه در منابع اسلامی تشیع ( قرآن ، روایات و شریعت نبی و ائمـه ) دارااست، به بروز و ظهور معانی برخاسته از آن مدرسه به طور تمثیلی پرداخت.

به همین برهان آنچه که امروزه بـه عنـوان هـنـر معماری صفوی می‌شناسیم معماری مفهوم گرایی میباشد که سعی بر پدیدار کردن مفاهيم والای معنـوی و اشـاره بـه واقعیت هستی دارااست و عملکرد برای کشف معانی نهفته در پس ظواهر آن همچنان می توانـد ادامـه داشـته باشـد و بـه عـنـوان الگـویی از معماری معناگرایانه در تاریخ اسلامی برای امروز ما مطرح باشد.

بارزترین جنبه ی معماری مدارس تشریفات ترحیم مشهد تاریخی این عصر تقارن فوق العاده و سازمان خردمندانه آن میباشد که‌این دو خصوصیت بیشتراز هر چیز مدرسه ها تاریخی این عصر را از عصر ی قبل از آن متمایز می سازد.
در پلان مدرسه ها تاریخی این عصر ، نوع چهار ایوانی موفق بود و در مقیاسی بلندمرتبه خیس از آن چه در سایر ی مرز و بوم های اسلامی اشاعه داشت ساخته شد. مکتب ی غیاثیه خرگرد الگویی میباشد که نماد میدهد به چه شکل عملکردهای متفاوت در مدرسه ها کهن این روزگار میتوانند با یکدیگر تلفیق شوند
درین زمان تأکید نو بر مقیاس به معنای تأکیدی بر اساس با آن بر نماهای فرنگی بود برای مثال از مناره ها جهت معلوم کردن کناره ها استعمال میشد.
همینطور در یک خط قرار دادن ورودی درگاه با قبله، پیشرفت ی محوری یک دست را ضمانت می‌کرد.
پیرایش متقارن و منطقی حجره های طلاب از سایر خصوصیت های شاخص مدرسه ها این زمان بود.
مدرسه های تاریخی تعالی در عصر ی تیموری معمولاً در شهرهای مهم متمرکز گردیده بودند

رعایت اصل باطن گرایی در پیاده سازی ساختمان به نحوی که هیچ سیرتکامل رابطه بصری دربین فضاهای داخلی و فرنگی مکتب وجود نداشته باشد
استعمال از تراس در سازه و تأکید بر آن از حیث ساختاری و نمایی
التفات وجود نمازخانه در مکتب و ساخت‌و‌ساز یک محراب در آن
ساخت حجره های منقطع و منحصر به فرد برای اسکان طلاب
انتظام فضاها و ارکان ساختمانی گرداگرد یک ایوان مرکزی

بادگیر گلشن دولت آباد

این بادگیر که بر روی عمارت هشتی تشریفات ترحیم مشهد گلشن دولت آباد جای‌دارد، با 33متر و 80 سانتی مترارتفاع، تحت عنوان بلندترین بادگیر در دنیا شناخته گردیده‌است.

این بادگیر هشت ضلعی به صورت منشور تاسیس شده است که در پایین آن حوضی قشنگ جای دارد.

کارکرد این آبگینه بسیار دیدنی میباشد. از طرفی گرد و غباری را که یاور باد وارد ساختمان می‌شود، جذب می نماید. از طرفی دیگر، معیار رطوبت و خنکی گوشه و کنار را ارتقا میدهد. از آنجایی که یزد در حیطه کویری قراردارد، اضافه کردن قدری رطوبت و خنکی به هوای باطن سازه، آن را مطبوع خیس می کند.

سالن طنبی
این سالن در غرب عمارت هشتی گلشن دولت آباد قراردارد و بادگیری مربعی صورت در بالای آن مشهود است در سمت غرب عمارت هشتی، عمارت طَنَبی گرانقدر و مجللی جای‌دارد که دارنده بادگیری مربع صورت و رو به گلشن میباشد.

در دو طرف سالن طنبی گلشن دولت آباد ، تالارها، صفه ها وشبستان هایی در یک طبقه قرار دارد که در و روزن های آن‌ها به طنبی گشوده میگردد. در تحت طنبی، پایین زمینی ژرف کنده اند که با دو پله راست به گلشن می پیوندد و از طرف جنوب با راهرویی به محوطه تحت بادگیر رابطه داراست.

گچ: از گچ برای زیباسازی درنمای تشریفات ترحیم مشهد باطن وبیرون به کار گیری می شد‌ه‌است.

گل آهک: ازآن تحت عنوان ملات برای پی سازی دیوارچینی واسکلت سازه مصرف شده میباشد.

شیشه رنگی: این عنصر که تولیدمحلی بوده 3تا4میلیمتر دردربها وپنجره هاکاربرد داشته میباشد.

سنگ: سنگ های شکسته که بوم آوردبوده وازکوه کیسگان بدست می آمد پیرو سازی ،دردیوارچینی (دیوارباربرودیوارپارتیشن) به شغل رفته میباشد.

چوب: برای تیرسقف، درپایه طاق پوش ها، کلاف برای درب وپنجره مصرف شده میباشد، تخته کوبی روی سقف وچوب هایی که درلبه پله کارمی گذاشتند، برای ساختن دروپنجره وسایبان به کاررفته میباشد.

خاک: تحت عنوان عایق رطوبتی وپوشش بام کاربرد داشته میباشد.

حصیر: روی سقف به کارگیری و گذشته ازمصالح شیب بندی قرار می گرفته میباشد.

سردر ورودی
سردرورودی دارنده پیش آمدگی ودربالای آن نصیب پاد شاه نشین که همدم باتراس میباشد جای‌دارد.

درب ورودی
درب ورودی دولنگه می باشدوازنوع چوب ساج که ازهند می آوردند میباشد.

هشتی
هشتی واسط میان سردر ورودی و فضای درونی تراس میباشد و تحت عنوان غربال و کاهش دهنده گرما و نوروروشنایی شدید خارج و کوران باد مناسب به کارگیری می گردیده است.