مجله خبری تشریفات

حرم امامزاده با تقوا (ع) طهران در میدان تجریش قرار تشریفات ترحیم مشهد دارد.مساحت ضریح و بقاع امام زاده پارسا حدود ۳۰۰۰ متر مربع میباشد و تحت عنوان یکی تبارک‌ترین امامزاده‌های اهل ایران شناخته میگردد. فضای امامزاده به نصیب‌های مختلفی تقسیم شد‌ه‌است که بعضی از آن ها سابق می‌باشند و بعضا دیگر در روزگار بعداز انقلاب درست شده‌اند.

تاریخچه بنای امامزاده با تقوا (ع)
امامزاده با تقوا یکی کهن‌ترین بناهای طهران میباشد و احتمال می‌رود در زمان ایلخانی (سال ۷۰۰ ه.ق) تشکیل‌شده باشد. البته داده ها دقیقی درباره اینکه نخستین دفعه چه کسی ضریح حضرت باتقوا را تشکیل داد، در مشت وجود ندارد. در تاریخ آمده میباشد که در سال ۱۲۱۰، یکی فرزندان فتحعلی سلطان قاجار به اسم هلاکو، بنای امامزاده را نوسازی کرد. کاشی‌کاری گنبد و تغییر و تحول درب امامزاده از ضلع جنوبی به ضلع غربی، از اقدامات هلاکو بود. اخوی دیگر هلاکو به اسم شجاع‌السلطنته نیز مسجد، حسینیه و خزینه صحن شمالی امامزاده را تشکیل داد.
در حیاط ورودی بقعه، لوح مستطیلی خشتی وجود داراست که اسم فتحعلی فرمانروا روی آن حک گردیده‌است و عمر آن به سال ۱۲۱۰ بازمی‌خواهد شد. بارگاه مشبک و نقره فام بقعه نیز به وسیله میرزا سعید خان، وزیر کارها خارجه اواخر قاجار، وقف گردیده است.

بعداز شاهزادگان قاجار امامزاده به به عبارتی صورت باقی ماند تا در سال ۱۳۳۸ خیری به اسم حسن فداکار با میزان دارایی فردی خویش، برای ترمیم گنبد امامزاده، مجدد آن را کاشی‌کاری کرد. آنگاه در سال ۱۳۶۸ گنبد به کلی تخریب و تجدید بنا شد. گنبد تازه تعالی‌خیس بود. در دهه ۸۰ نیز گلدسته‌های امامزاده در کنار گنبد قرار گرفت و باطن رواق‌ها نیز آیینه‌کاری شد.

مسجد اول‌ دارنده‌ تزیینات‌ گچ‌بری‌ فراوانی‌ بوده‌ كه‌ تنوع‌ تشریفات ترحیم مشهد و تفاوتهایی‌ در طرح‌ و پرداخت‌ بخشهای‌ متعدد‌ آن‌ به‌دیده‌ می خورد.
تزیینات‌ گچی بازمانده‌ از آن‌ عصر‌، بر روی‌ قوسهای دالان‌ ورودی‌ جنوب‌ غربی‌ و گوشواره‌های‌ ستونهای‌ باقی مانده از مقصوره‌ بر دو ردیف‌ در گوشۀ جنوب‌ غربی‌ و شمال‌ غربی‌، ستونهای‌ حیاط‌ شمالی‌ و ازارۀ دیوار شبستان‌ شمال‌ شرقی‌ به دست آمده‌ میباشد‌.
كتیبه‌ای‌ در نیم‌طبقۀ شبستان‌ جنوب غربی چشم‌ می گردد كه‌ احتمالاً متأخرتر از سایر گچ‌بری هاست‌.
مقایسۀ این كتیبه‌ از دید حروف و نوار تزئینی‌ آن‌ آرم‌ می دهد كه‌ با كتیبۀ محراب‌ مسجد جامع‌ نایین‌ حدوداً یكسان‌ میباشد.
در رمز در ورودی‌ و نمای‌ ستونچه‌های‌ برِ ایوان شبستان‌ غربی مسجد جامع اردستان و ردیف چراغدان‌ دالان‌ غربی‌ تزیینات آجری‌ مسجد اول‌ چشم‌ می گردد.
بیشتر تزیینات دورۀ سلجوقی‌ مسجد جامع اردستان در درون‌ شبستان‌، ذیل گنبد متمركز میباشد و گنبدخانه‌ به‌ اعتنا‌ طرحهای‌ مكتب‌ اصفهان‌ را دنبال‌ می‌كند، ازجمله‌ در تحت چشمه‌ طاقهای‌ متفاوت و منطقۀ جابجایی‌ گنبد از ۴گوش به‌ ۱۸ گوش

عناصرتزیینی به‌كارگرفته‌ گردیده‌، دربرگیرنده‌ تزیینات‌ هندسی‌ و گیاهی‌ میباشد‌. به این‌ترتیب كه‌ اصل‌ اجتناب‌ناپذیر تزیینات‌ آجری‌ نقشهای‌ هندسی‌ میباشد كه‌ از تغییر‌و تحول در نحوۀ چیدن‌ آجرها پدید میاید، همچون آجرچینی سطح ها‌ برجستۀ ذیل گنبد دو فایل‌ كه‌ بخشهای‌ متفاوت‌ را از یكدیگر مستقل می‌كند و یا این که سطح های‌ منحنی‌ تحت فیلپوشها و سكنجها را می‌پوشاند
از تمامی‌ چشمگیرتر آجركاری‌ دقیق‌ گنبد تركین‌ زیرین‌ میباشد‌ كه‌ با پوششی‌ از رنگهای‌ براق‌ ارغوانی‌، رنگ زرد و آبی رنگ‌ با نقشهای‌ لوزی‌، دلیلی‌ بر ادامۀ طریق‌آجركاری‌ در حین‌ سده‌هاست‌.
از دیگرسو عنصرها اساسی‌ تزیینات‌ گچ‌بری‌ را خط و شكلهای‌ گیاهی تشكیل می دهد، مانند تزیینات‌ به‌هم‌غامض‌ و درهم‌ بافته‌ای‌ كه در متن‌ كتیبۀ لبۀ زیرین‌ منطقۀ انتقالی‌ گنبد به‌دیده‌ میخورد.
از تمامی‌ معمول‌خیس تزیینات‌ اسلیمی‌ میباشد‌ كه‌ در محرابهای‌ سه‌گانۀ مسجد به‌كار گرفته‌ گردیده‌ میباشد‌ و با شاخ‌ و برگ‌ خویش، برجستگی ویژه‌ای از نازکی و زیبایی را نشانه می دهد.
این اسلیمی ها شالوده تقارنی‌ معین داشته‌، و با برگهای‌ تكراری‌ پیشرفت و گسترش‌ یافته‌، و به‌ این‌ترتیب حركت در عمق‌ را رفتار‌ كرده‌اند. بیشتر این‌ شكلهای‌ گیاهی‌ خویش طرحهای‌ هندسی‌ رخنه‌‌دار بسیار دقیق‌ را در بردارند.

معماری میدان
میدان های جمهوری اسلامی ایران با کارکرد در مقیاس تشریفات ترحیم مشهد شهر، به نوعی پیاده سازی گردیده اند که ضمن آنکه در باطن محدوده شهر مکان داشتند؛ فضاهایی می باشند که با جداره و ابنیه کالبدی کادر گردیده اند. معماری میدان دارنده کارکردهای شهری بودند و فعالیتهای شهری در پیرامون و باطن آنان وجود داشته میباشد.

نقش میدان در ساختار شهری
معماری میدان سازه بر نقش و مداقه کارکردی، به طور هندسی در هیبت مربع یا این که مستطیل بوده میباشد و به ازای این انتظام هندسی در کالبد میدانها، سطح ها جانبی پیاده سازی می گردیده‌است. جداره های همگی سطح های و احجام تشکیل دهنده محدوده گوشه و کنار، از اجزای متفاوت درست شده و از یک سو محصور به زمین و عرش و از سوی دیگر محصور به جداره ها و یا این که معابر بوده میباشد.

مضمون‌ میادین شهری در میدان های مشهور کشور ایران، چه آنهایی که سوابق ای تاریخی دارا هستند و چه آن گروه که در سالهای اخیر به باعث توسعه و گسترش شهر تاسیس گردیده اند، کلیه بیشتر تحت عنوان یک گره شهری، نقش ترافیکی دارا هستند.

این میادین با حق تقدم تسهیل جریان اتومبیل پیاده سازی گردیده اند و بعضی نیز حتی بـدون داشتن برنامه ای از پیش رقم خورده، در جریان اصلاح احوال جانور صورت گرفته اند. آنچه امروزه بیشتراز هر فرصت دیگری به دیده میاید، تغییر‌و تحول ماهوی میدانها از فضاهای مثبت، بدون نقص و دارنده امکان میباشد

برای میدان های کشور ایران مبنی بر معماری سنتی مشخصات و تعاریف مختلفی را می قدرت مطرح کرد که در ذیل به مثال هایی از آن ها اشاره میکنیم:

میهن آندلس در اسپانیا برای قرن‌ها صاحب خانه مسلمانانی تشریفات ترحیم مشهد بوده هست که از خود شاهکارهایی فراوان بر جای گذاشته‌اند. از منحصربه‌فردترین آن دستاوردها، مسجد جامع کوردوبا (Mosque of Cordoba) یا مسجدکلیسای جامع کوردوبا‌ (Mosque Cathedral of Cordoba) ‌که در شهر کوردوبا (قرطبه) (Córdoba)‌ واقع شده است. این مسجد با‌یقین یک کدام از مهمترین بنا‌های اسلامی در اروپا و سراسر فقید میباشد. با تمرکز به اینکه این بنا برای بعد از ظهر‌هایی به عنوان مسجد و برای زمان‌هایی پایین تیتر کلیسا استفاده می‌شد، به نمادی از تلفیق هنر اسلامی-مسیحی بدل گشته است. با دارالترجمه اسپانیایی کتیبه همدم باشید.

کوردوبا یاز‌دهمی شهر گرانقدر اسپانیا است که در جنوب این مرزوبوم و در حوزه‌ آندلس واقع گردیده‌است. درین شهر تاریخی که آب و هوایی گرم و دلپذیر دارااست موقتی بیشتراز 350 هزار نفر سکونت دارا هستند. کوردوبا به «قرطبه» نیز دارای اسم و رسم می‌باشد؛ نامی که از زمان حکومت امویان در اندلس به یادگار ما‌نده می باشد. درین زمان، قرطبه پایتخت حکومت بود و از آن به عنوان یکی از زیباترین شهرهای فقید خیال و خاطر می شد.

محل قرارگیری مسجد کوردوبا در قبل‌های دور منزلگاه یک محل عبادت رومی بود که ابعاد به یک کلیسای مسیحی ویزیگوت تبدیل شد. در سال 711 میلادی زمانیکه مسلمان ها، مملکت اندلس را از مسیحیان گرفتند، کلیسای ویزیگوت را به دو بخش به عنوان محلی برای عبادت هم مسیحیان و هم مسلمان ها تقسیم کردند. با این فعلا در سال 784 «امیر عبدالرحمان» دستور تخریب کلیسا را بخشید و استارت به ایجاد کرد مسجد گرانقدر کرد. این پروژه تعالی برای بیشتر از دو قرن زمان بر شد و عاقبت هنگامی که در سال 987 میلادی تکمیل شد، مسجد کوردوبا را به وسیع ترین مسجد به صورت کلی قلمرو اسلام تبدیل کرد.

به رغم نبردهاى سه گانه اى که بین مسلمین و یهود شکل داد، رسول تشریفات ترحیم مشهد پروردگار از ادامه اتحاد و عهد و پیمان با یهود خیبر نومید نبود. لذا گروهى از مسلمان ها را به آن جا فرستاد تا با اهل خیبر نیز از در مسالمت درآید؛ لیکن این اقدام به سرانجام نرسید. با آن که مورخان، این حرکت را به نام سریّه ثبت کرده و معتقدند که رسول، عبدالله بن رواحه را براى کشتن اُسیر بن رزام، فرمانده و گرانقدر یهودیان خیبر، به آن جا فرستاد، (عصفرى، تاریخ خلیفه، ص34 ؛ یعقوبى، تاریخ، ج1، ص395 و طبرسى، اِعلام الورى، ج1، ص210؛ نام این یهودى در منابع گاه اُسیر و گاه یُسیر و نام پدرش زارم، رازم و رزام ضبط گردیده‌است). دلایل و شواهد حاکى از آن می باشد که این تکان به مراد کشتن این شخصیت یهودى نبوده و کشته شدن وى اتفاقى بوده است. به نظر مى رسد که پیامبر اسلام، این مجموعه را به منظور برقرارى صلح با یهود خیبر و گفت وگو با تبارک آنان فرستاد.

در ماه رمضان سال ششم هجرت به فرستاده(ص) خبر رسید که یهود خیبر و مشرکان پیرامون آن درصدد عده آورى نیرو براى حمله به مدینه اند. رسول آفریدگار(ص) براى بررسى وضع و اوضاع خیبر، عبدالله بن رواحه و سه نفر دیگر را به این حیطه فرستاد. این شرکت مخفیانه به خیبر رفتند و مطالبى از اُسیر ـ که بعداز ابورافع به فرماندهى و ریاست خیبر گمارده شده بود ـ شنیدند. پس به مدینه برگشته، اطلاعات خود را در دست نبی گذاشتند. مدتى آن گاه (در ماه شوال) آن حضرت یاران خود را خواست و این بار جمع زیادترى را به هم پا عبدالله، روانه خیبر کرد. وقتى آنان به خیبر رسیدند، اعلام کردند که از سوى پیامبر آمده اند؛ آن‌ها از اُسیر پشتیبانی خواستند و اُسیر نیز از آنها نگهبانی خواست. آنگاه با یکدیگر دیدار کردند. او به اُسیر گفتند: در صورتیکه نزد فرستاده آیى به تو نیکى خواهد کرد و تو را به سر گروهی خواهد گماشت. اُسیر بعداز پافشارى مسلمان‌ها عهده دار شد که یار آن‌ها برود، لیکن مشاوران او گفتند محمد(صلى الله علیه وآله) کسى نیست که به بنى اسرائیل سر گروهی بدهد. اُسیر اعلام کرد: درست است، ولى ما از نزاع خسته شده ایم. آنگاه سى نفر از یهودیان را با خود یاور کرده، به سوى مدینه منش افتادند. در دوازده کیلومترى خیبر اُسیر از رفتن به نزد فرستاده پشیمان گشت و دست به چاقو توفیق، ولى عبدالله بن انیس که در ردیف او بر شتر سوار بود، پیش از آن که اُسیر حرکتى بکند ضربه اى به پایش زد و آن‌گاه او را کشت. بقیه مسلمانان هم با دیگر یهودیان مشغول شدند و تمامی را کشتند، به جز یک نفر که موفق به فرارو گریز گردید. (واقدى، المغازى، ج1، ص566؛ معافرى، سیره ابن هشام،

اما به دلایلى جنبش عبدالله براى کشتن اُسیر نبوده است: اولیه آن که هر گاه شخصى قول عدم گزند خود را تحت پا مى گذاشت و با مسلمان ها به مبارزه مى پرداخت، یا از مشرکانى بود که پیوسته براى مدینه مکر مى کرد، رسول اجازه قتل او‌را مى بخشید یا مى فرمود: که می باشد که شرّ او‌را کم کند؟(نگاه فرمایید به: المعافرى، سیره ابن هشام، ج 2، ص619، 633ـ636 و واقدى، المغازى، ص172ـ174 و 184). ولی درباره کشتن اُسیر هیچ گونه امر یا اجازه اى از رسول گزارش نشده می باشد.

ثانیاً، در منابع تاریخى تأکید گردیده‌است که کشتن مخالفان قول شکن دولت مدینه در شب، سوای اطلاع دور‌وبری ها و به صورت ناگهانى انجام شده می باشد، ولى وقتى یاران رسول نزد اُسیر رفتند، از او جانبداری گرفتند و او هم از او مدد گرفت. از آحاد گزارش ها نیز پیداست که این حرکت در روز انجام شده و هیچ شباهتى به محرمانهّه هایى که براى کشتن شورشیان انجام مى شد، ندارد.

ثالثاً، رسول در مأموریت هاى قتل دشمنان اسلام، فقط یک نفر (در چهار آیتم) و یا پنج نفر (در دو مورد) بیشتر مى فرستاد، ولى همراهان عبدالله بن رواحه در‌این حرکت سى نفر گزارش شده اند.

علامه ‏ی بزرگوار، میرزا حسین نوری، (متوفای 1320 هجری) در کتاب قیمت‏مند « نجم ثاقب »- که به فرمان میرزای تبارک، آن را نوشتن کرد و میرزای شیرازی، در تقریظ خویش، از آن ثنا فراوان کرد تشریفات ترحیم مشهد و نوشت: «برای تصحیح نظریه‏ی خویش، به این کتاب مراجعه نمایند تا از لمعان انوار هدایتش، به رمز خانه یقین و ایمان برسند» [3] ) تاریخچه‏ی احداث مسجد مقدس جمکران را به گستردن پایین آورده می باشد :

شیخ فاضل، حسن بن محمد بن حسن قمی، معاصر روحانی صدوق، در کتاب« تاریخ قم» از کتاب« مونس الحزین فی معرفة الحق و الیقین – از تالیفات شیخ صدوق – بنای مسجد جمکران را بدین عبارت نقل نموده است :

روحانی عفیف با تقوا حسن بن مثله‏ی جمکرانی می‏گوید :

شب سه‏روز شنبه، هفدهم ماه خوش‌یمن رمضان 393 هجری، ( [4] در سرای خویش خفته بودم که جماعتی به در سرای اینجانب آمدند . نصفی از شب قبل بود . منرا بیدار کردند و گفتند: «بلند شو و فرمان امام محمد مهدی مالک الزمان [5] ، صلوات الله علیه، را اجابت کن که ترا می‏خواند .

حسن بن مثله می‏گوید: «اینجانب، برخاستم و مهیا شدم‏» . زیرا به در سرای رسیدم، جماعتی از بزرگان را دیدم . درود کردم . پاسخ دادند و خوشامد گفتند و منرا به آن رده که فعلا مسجد (جمکران) می باشد، آوردند .

زیرا نیک نگاه کردم، دیدم تختی گذاشته و فرشی پسندیده بر آن تخت گسترده و بالش‏های پسندیده نهاده و جوانی سی‏ساله، بر روی تخت، بر چهار بالش، توکل کرده، پیرمردی در مقابل وی نشسته، کتابی در چنگ گرفته، بر آن جوان می‏خواند .

بیشتراز شصت مرد که بعضا لباس‏ی سپید و برخی لباس‏ی سبز بر بدن داشتند، بر گرد وی روی زمین نماز می‏خواندند .

در پیاده سازی بنای آرامگاه بوعلی سینا طراح پیش گویی تشریفات ترحیم مشهد کرده بود که هم حافظه آور یکی مقابر بعدازظهر معاش ابن سینا و هم نشان ای از تکامل حرفه معماری نو باشد.
این میباشد که معمار آرامگاه در نصیب زیرین، روحیه بناهای مصر، کشور‌ایران و یونان قدیم را با آحاد عظمت جلال آن ها آرم می‌دهد و در بخش زیرین، نحوه معماری بقعه ” قابوس ” رعایت گردیده‌است.
طراح ساختمان نشانه داده میباشد که ابن سینا یک فیلسوف و متفکر تبارک اسلامی میباشد که بنای افکارش بر علم ها و اطلاعاتی که از ملل قدیمه رسیده، جای‌دارد.
سنگ های خشنی که با بعدها نسبتا والا در قسمتهای زیرین سازه به عمل رفته روحیه استحکام و توان را ظواهر می سازد عظمتی که در ساختمان بلند و مبنا های آن مشاهده می شود.
همان طور که اشاره شد دو برهان شفاعت و زیارت در مذهب شیعه منجر صورت دریافت کردن معماری آرامگاهی شد و سبب ساخت فضایی برای زیارت و استمداد از ارواح درگذشتگان در نزدیکی قبر متوفی گردیده است که در آرامگاه بوعلی سینا تحت عنوان فضای مرکزی طرح بوده و در انتهای مسیر و در تحت ساختمان بلند آرامگاهی واقع گردیده‌است.
پلان فضای آرامگاه بوعلی مربع صورت میباشد که شاید نمادی از خاکی و زمینی بودن آدم در قبال ماوراءالطبیعه باشد. همینطور با ساخت یک پرچین و حصار چوبی قبر را با فضای طواف و زیارت غیروابسته نموده است اما با این هم اکنون قابلیت فاتحه تلاوت و مجاورت شدن و لمس سنگ قبر که درفرهنگ آئینی ما ملحوظ میباشد، قابلیت و امکان پذیر میباشد.
همان طور که میدانیم اکثر فضاهای آرامگاهی، دارنده کاربری های دیگری به جز بقعه بودن و دارنده کاربری اجتماعی نیز بوده اند که همین دستور منجر بوجود داخل شدن فضاهای دیگری در آرامگاه بوعلی سینا مانند کتابخانه و موزه بوعلی و فضاهای تفریحی، توریستی گردیده است که بر اساس با نیازهای روزگار صورت گرفته میباشد و همین کاربردی بودن گروه برای اشخاص متعدد سبب ساز ماندگاری، زنده و جاودانگی بودن سازه میشود.
معمار با تلفیق دو مدل ساختمان بلند های آرامگای و چهار ضلعی های منتظم، سعی بر وصال به برنامه ای بوده میباشد که در آن کلیه نیازهای کاربردی فرصت و نیازهای آرامگاهی با برنامه ای بر اساس با خواست فرصت طرح و ایفا خواهد شد.
در‌این سازه با الهام از گنبد قابوس، هم اشاره به بنای هم زمان زمانه معاش بوعلی گردیده‌است و هم جنبه نمادین و جاودانه بودن سازه را با ساخت‌و‌ساز شکوه و نقط ی اوج تاکید نموده است.
همینطور معمار با استعمال از دوازده پره بتنی در پیاده سازی بنای آرامگاه بوعلی سینا هم سعی بر ساخت و ساز شفافیت و بر اساس با خواست تمدن فرصت و هم اشاره به دوازده علم بوعلی داشته میباشد.
هم اینگونه این دوازده لبریز ساختمان بلند را در قبال وزش بادهای شدید همدان مراقبت و مطابقت با اقلیم همدان نموده است و به زیبائی مسائل فرهنگی و مسائل اقلیمی را مخلوط و تلفیق نموده است.
در طرح محوطه سازه، چه در طبق همکف و چه در طبقه نخستین (بام)، با به کار گیری از اصول گلشن اهل ایران و استعمال از محورهای حرکتی آب و و جود آبنماها و به کارگیری از مصالح مستقر همدان همانند سنگ خارا همدان، سعی بر عجین کردن اطراف متمدن و مختصات اهل ایران ها داشته میباشد.

برخلاف انتظار، آرامگاه بایزید بسطامی خارج تشریفات ترحیم مشهد از فضاهای معماری و در کناره ای از صحن گروه بایزید جای دارد.
اتاقک خرد فلزی که روی سنگ مرمرین مزار وی نصب گردیده ، مرتبط با سال های اخیر میباشد.
خانقاه بایزید در سمت غربی مرقد واقع میباشد و مشمول سه اتاق خرد متصل به هم با سقف های کوتاه می‌شود، در بخشی از ایـن سازه محراب گچبری زیبایی وجود داراست.
بر بالای کتیبه ورودی به اتاق دوم تاریخ 702 ه . ق دیده می شود.
بنای حرم بایزید فاقد تزئینات گچبری میباشد.
گچبری های اتاق اولیه و دوم صومعه بایزید در آرامگاه بایزید بسطامی بسیار قشنگ و لبریز شغل می‌باشند و در اجرای آن‌ها غایت هنرمندی به فعالیت برده شد‌ه‌است، این گچبری ها خاکستری می‌باشند و دارنده مخلوط بندی زیبایی میباشند.
مناره آرامگاه بایزید بسطامی از اثرها زمان سلجوقی بوده و یک تاثیر مجموع آجری لبریز شغل میباشد.
این مناره دارنده تاجی خوشگل که تزئیناتش مشابه به مقرنس میباشد.
نقوش به فعالیت رفته مشتمل بر نقوش گیاهی و هندسی میباشد. روی این منار دو کتیبه خطی وجود دارااست یکی از آیت الکرسی و دیگری خوانا وجود ندارد.
معماری و در کناره ای از صحن گروه بایزید جای دارد.
اتاقک خرد فلزی که روی سنگ مرمرین مزار وی نصب گردیده ، مرتبط با سال های اخیر میباشد.
خانقاه بایزید در سمت غربی مرقد واقع میباشد و مشمول سه اتاق خرد متصل به هم با سقف های کوتاه می‌شود، در بخشی از ایـن سازه محراب گچبری زیبایی وجود داراست.
بر بالای کتیبه ورودی به اتاق دوم تاریخ 702 ه . ق دیده می شود.
بنای حرم بایزید فاقد تزئینات گچبری میباشد.
گچبری های اتاق اولیه و دوم صومعه بایزید در آرامگاه بایزید بسطامی بسیار قشنگ و لبریز شغل می‌باشند و در اجرای آن‌ها غایت هنرمندی به فعالیت برده شد‌ه‌است، این گچبری ها خاکستری می‌باشند و دارنده مخلوط بندی زیبایی میباشند.
مناره آرامگاه بایزید بسطامی از اثرها زمان سلجوقی بوده و یک تاثیر مجموع آجری لبریز شغل میباشد.
این مناره دارنده تاجی خوشگل که تزئیناتش مشابه به مقرنس میباشد.
نقوش به فعالیت رفته مشتمل بر نقوش گیاهی و هندسی میباشد. روی این منار دو کتیبه خطی وجود دارااست یکی از آیت الکرسی و دیگری خوانا وجود ندارد.

منبع مهم هواخواهی آب گلشن دولت آباد ، قنات دولت آباد میباشد.
خلال قنات، برای مواقع خشکسالی و برای سیراب کردن
منبع مهم هواخواهی آب گلشن دولت آباد ، قنات دولت آباد میباشد.
خلال قنات، برای مواقع خشکسالی و برای سیراب کردن گلشن و پرکردن آبگینه های مختلف آن ، یک چاه و منبع آب با گورو (آنچه امروز گاورو نامیده می‌شود) در ضلع شرقی گلشن و در کنار ابنیه خدماتی تاسیس گردیده بود.
همینطور در مواقع اضطراری از آب ذخیره گردیده در آب انبار گلشن دولت آباد نیز به کارگیری می‌شد.
در گلشن دولت آباد، آب به همگی به اکران نهاده می‌گردد. معمار با بازی وصف ناپذیری ، بارها آب را به باطن زمین برده و خارج آورده میباشد، بطوریکه آب در مجموع سطح گلشن حضوردارد.
آب آغاز در ذیل بادگیر عمارت هشتی و در یک آبگینه یک دست مرمرین به چشم می خورد که در آن می جوشد و بالا می‌آید. آنگاه به حوضی در میانه این عمارت وارد می‌شود و از آن به سه آبگینه کشیده مستطیل صورت در سه فرمانروا نشین جاری میشود.
در مقابل ارسی اتاق ها، سه سینه کبکی وجود دارااست که از سنگ مرمر میباشد و آن را به شکلی تراشیده اند تا موج ساخت نماید و وسعت آب را بیشتر از حقیقت علامت دهد.
آب از هر سینه کبکی، وارد یک آبگینه خرد میشود که آبگینه کلگی نامیده می‌گردد و از آنجا در آبنمای گران قدر گلشن دولت آباد روان می‌گردد.
این آبنما دقیقا بر شالوده مهم گلشن قراردارد و بعد ها آن متناسب با طول بادگیر عمارت هشتی میباشد، بطوریکه تصویر این عمارت را بگونه ای بی نقص در آب منعکس می نماید.
آن‌گاه آب از پایین عمارت سردر وارد گلشن پردیس آئین گلشن دولت آباد می‌گردد و به یک استخر 12 ضلعی والا که در شمال عمارت قرار داررد می ریزد و از آنجا به سمت سه استخر مستطیل صورت در سه جانب دیگر روان می گردد.
آب از این استخرها بسوی خیابان ها و آبادی ها سرازیر میشود و به مصرف کشت و زرع می‌رسد.تشریفات ترحیم مشهد
گلشن و پرکردن آبگینه های مختلف آن ، یک چاه و منبع آب با گورو (آنچه امروز گاورو نامیده می‌شود) در ضلع شرقی گلشن و در کنار ابنیه خدماتی تاسیس گردیده بود.
همینطور در مواقع اضطراری از آب ذخیره گردیده در آب انبار گلشن دولت آباد نیز به کارگیری می‌شد.
در گلشن دولت آباد، آب به همگی به اکران نهاده می‌گردد. معمار با بازی وصف ناپذیری ، بارها آب را به باطن زمین برده و خارج آورده میباشد، بطوریکه آب در مجموع سطح گلشن حضوردارد.
آب آغاز در ذیل بادگیر عمارت هشتی و در یک آبگینه یک دست مرمرین به چشم می خورد که در آن می جوشد و بالا می‌آید. آنگاه به حوضی در میانه این عمارت وارد می‌شود و از آن به سه آبگینه کشیده مستطیل صورت در سه فرمانروا نشین جاری میشود.
در مقابل ارسی اتاق ها، سه سینه کبکی وجود دارااست که از سنگ مرمر میباشد و آن را به شکلی تراشیده اند تا موج ساخت نماید و وسعت آب را بیشتر از حقیقت علامت دهد.
آب از هر سینه کبکی، وارد یک آبگینه خرد میشود که آبگینه کلگی نامیده می‌گردد و از آنجا در آبنمای گران قدر گلشن دولت آباد روان می‌گردد.
این آبنما دقیقا بر شالوده مهم گلشن قراردارد و بعد ها آن متناسب با طول بادگیر عمارت هشتی میباشد، بطوریکه تصویر این عمارت را بگونه ای بی نقص در آب منعکس می نماید.
آن‌گاه آب از پایین عمارت سردر وارد گلشن پردیس آئین گلشن دولت آباد می‌گردد و به یک استخر 12 ضلعی والا که در شمال عمارت قرار داررد می ریزد و از آنجا به سمت سه استخر مستطیل صورت در سه جانب دیگر روان می گردد.
آب از این استخرها بسوی خیابان ها و آبادی ها سرازیر میشود و به مصرف کشت و زرع می‌رسد.

مبرهن میباشد که میوه های فصل شایسته ترین گزینش تشریفات ترحیم مشهد برای منوی یک عروسی به شمار می‌روند. برای اینکه یک جسن عروسی گران‌قیمت داشته باشید، تلاش فرمائید اصلا از میوه های خیره کننده و غریب و یا این که میوه های ناشناخته در مراسم به کار گیری نکنید. چون ممکن میباشد این میوه ها برای اکثر مهمانان تازه باشند و دراین‌صورت، اشکار میباشد که اکثر اشخاص در جشن و پایکوبی عروسی تمایلی به تجربیات مزه های تازه علامت نمی دهند. با این‌شیوه، خلال اینکه نارضایتی مهمانان از پذیرایی ساخت و ساز میگردد، همینطور بخش اعظمی از میوه های تدارک چشم برای عروسی اضافه آمده و به اصطلاح روی دستتان میماند.

یکی‌از میوه های مجلسی که در همگی فصل های سال قابل دسترسی میباشد، موز میباشد. شما می‌توانید این میوه شکیل و گران قیمت را در منوی میوه های جسن عروسی خویش قرار دهید. معمولا برای هر نفر خرید یک موز در حیث گرفته میشود، البته در شرایطی که که تعداد مهمان ها از ۲۰۰ نفر بیشتر باشد و یا این که به مکان پذیرایی تک نفره از سینی های پذیرایی مصرف شود، میتوانید به تعداد نصف مهمانان ها موز خریداری نمائید.

معمولا برای پذیرایی در یک عروسی گران‌قیمت در فصل‌پاییز از میوه هایی مانند، پرتقال، خرمالو، سیب، انگور (به خصوص انگور سرخ)، کیوی و خیار به کارگیری میشود. تعداد هرمورد از این میوه ها نیز معمولا در منوهای عروسی دربین ۴ تا ۶ عدد میباشد.

در فصول گرم سال نیز مانند تابستان، برای پذیرایی در یک عروسی گران‌قیمت از میوه هایی مانند، گیلاس، هلو، زردآلو و یا این که موز به کارگیری می‌گردد.