مجله خبری تشریفات

پیاده سازی و ایجاد کرد گنبد و گلدسته موزون، در معماری تشریفات ترحیم مشهد اسلامی از مداقه ویژه ای شامل است. ایجاد کرد گنبد در کشور‌ایران به پیش از اسلام برمی خواهد شد. پیاده سازی گنبد از 1300 سال قبلی در اورشلیم وارد معماری اسلامی شد و تاکنون تکامل بسیار یافته میباشد. دسته معماری اسلامی آرچی لرن با بیش تر از نیم قرن تجارب در پیاده سازی و اجرای گنبد و گلدسته با الگوی سنتی و تکنیک های اجرایی مخصوص مهیا ارائه مشورت بدون‌پول به شما عزیزان است.

ایجاد کرد گنبد و گلدسته دارنده دو تاریخچه تماما متفاوتند. ایجاد کرد گنبد در خاورمیانه به قبل از تاریخ برمی خواهد شد. با اینکه پیدایش اولی گنبد تاریخ مشخصی ندارد البته اکتشافات شهر باستانی دزفول نشانه میدهد بنا ای مشابه به گنبد حدود 8000 سال گذشته با مصالح ابتدایی در تپه باستانی چغامیش دزفول ایجاد شده است. ولی گلدسته تاریخ متفاوتی داراست و به نسبت گنبد بسیار طفل و نو میباشد.

گلدسته به آن معنی که غرض ماست (محلی برای اعلام کردن اذان) نخستین دفعه حدود 1400 سال گذشته و با ظهور اسلام درمسجد جامع بصره ایجاد شده است. چرا‌که واژه و کلمه ای دیگر مترادف و هم معنی با گلدسته به نام مناره داریم که در واقع پیش از اسلام هم وجود داشته با کاربری مختلف.

مناره بنا ای از آجر یا این که سنگ بوده که در مسیر مهم کاروانها ساخته می گردیده و از آنجاییکه به انگیزه گرمای هوای ایالات متحده عربی غالبا کاروانها در شب تردد می کردند بر فراز آن چراغی پر‌نور می کردند که راهنمای مسافران باشد.

ایجاد کرد گنبد و گلدسته در دنیا
بدون صورت ابتدایی گنبد که پیشتر به آن اشاره کردیم گنبد تحت عنوان بنا ای معمارانه دست آورد مهندسین کشور ایران باستان و مشخصا امپراطوری ساسانی میباشد. که در کشورهای باستانی روم و چین هم دیده میشود و در قرنها وسطی بر معماری اروپا اثر میگذارد و با ظهور اسلام از ارکان طلاق ناپذیر معماری اسلامی میشود.

گنبد در معماری رنسانس، بیزانس، مدل نئوکلاسیک و باروک هم منزلت خویش را مراقبت می نماید.

با تحقیق تاریخ معماری، فضای نصفه بازی تشریفات ترحیم مشهد که از سه طرف بسته و از یک طرف گشوده بوده تراس می نامیدند. گاهی فضای واسطی میباشد دربین فضاهای گشوده و بسته گاه بدان بسیار عنایت داده میگردد و در فیض بسیار عریض و یا این که مرتفع میگردد و از بدور عرض‌اندام می نماید. حیاط ها معمولا در قاعدا مستطیل یا این که مربع یا این که نیم هشت اند، نمای آنان مستطیل صورت میباشد البته سقفشان گهواره ای با نیم گنبد میباشد . پیاده سازی آن براساس یک پایه میباشد . ادغام آن با نمای اطرافش به صورتهای متعدد جاری ساختن میگیرد و در هر اکنون تأثیر مهمی در مخلوط نما می‌گذارد.

این تأثیر، به ویژه وقتی که حیاط؛ فضاهای مجاورش مخلوط می گردد و یک كل جداگانه را پدید میاورد، به خیر و خوبی مشاهده میشود. تراس معمولا در جوار ایوان و بر روی محورهای اساسی آن قرار می‌گیرد و به فراخو نوع سازه و یا این که محل استقرارش عملکردهای مختلف می‌یابد.

بیشتر بخوانید : تراس در معماری (حیاط در معماری سنتی کشور‌ایران)

ورودی در معماری سنتی
ورودی ها اتصال دهنده خارج و داخل سازه می‌باشند، و در معماری سنتی کشور ایران خاص و تمجید گردیده اند. ورودی بر حسب نوع سازه تغییر‌و تحول صورت میدهد اما معمولا معماری سنتی غامض ای متشکل از یک‌سری اطراف داراست. به گونه ای که مسیر جنبش آدم در آن شکسته میشود. ورودی ها معمولا از یک سو در ، فضای مهم و یک یا این که یک‌سری دهلیز ساخته شده اند .

سردر ورودی ها گاهی طول پیدا می نماید و مشخصه ای برای سازه میشود . صورت قاعده فضای مهم ورودی ها اکثرا هشت ضلعی با شکلی در حدود آن مانند « هشت و نیم هشت » میباشد و بدین خیال و خاطر معمولا از سایر فضاهای سازه متمایز می‌گردد؛ ولی گاهی هم صورت مربع یا این که مستطیل پیدا می نماید. ورودی ها اکثر وقت ها در ساختمان های همگانی ، بر محورهای مهم سازه و در منزل ها در کنج های تراس قرار میگیرند.

ایوان منزل سابق اهل ایران یکی تشریفات ترحیم مشهد الگوی بسیار کهنی در ساخت‌و‌ساز مسکن بوده و به صورت قابل مراعات ای در شهرهای متفاوت جمهوری اسلامی ایران آیتم به کار گیری قرار گرفته میباشد، فضاهای سکونتی با فایده گیری از تدبیرها مختلفی در حوالی ایوان (courtyard) صورت گرفته اند فیض این طریقه، به ایوان در معماری این کشور رده ویژه ای به آن داده میباشد.

لزوم مراقبت تمدن اهل ایران و اسلامی ایجاب می نماید بازگشتی اندیشمندانه به معماری منزل سنتی جمهوری اسلامی ایران گردد و از خصوصیات و عنصرها اساسی آن برای خلق و خوی شیوهای تازه از معماری مسکونی یاور با تکنولوژی تازه و مقتضیات روز بهره برد. یک کدام از عامل ها اساسی و تأثیرگذار در تکوین الگوی معماری ساختار فضایی میباشد، و ایوان منزل دیرین اهل ایران از عنایت ویژه ای در ساختار فضایی معماری جمهوری اسلامی ایران شامل است.

تراس منزل زاینده نیروی راءس گراست. مرکزیت، اجزای به ظواهر گوناگون منزل را به هم لینک و پیوند می‌زند و از این طرز منزل را به كل واحدی تبدیل می نماید. می اقتدار اذعان کرد: به منزله روح منزل میباشد که در آن «گلشن پردیس » تجلی میابد و مرکزیت آن نوعی لینک و پیوند تنگاتنگ با تک تک اجزای منزل را در‌پی داراست.

با روی عمل داخل شدن صفویان تشریفات ترحیم مشهد نقطه عطفی در تاریخ تمدنی کشور‌ایران اسلامی پدیدآمد ، صفویان با تغییر و تحول مـذهب رسـمي جامعـه بـه تشیع اصولا روش بینش جامعه را به کل مفاهیم فلسفی ، هستی شناسی ، معرفت شناسی ، هنری و … تغییر و تحول دادند. در سود آنچه که تحت عنوان نمود عینی این شیوه پندار نو بروز پیدا کرد رفلکس به عبارتی طریق طریقه شد و انگیزه رونق هنر و معماری در زمان ی صفویه.

عالمان ، متفکران و فلاسفه زمـان نیز به تبع ، در پوسته مدرسه اصفهان و به صورت خاص خیس در معماری صفویه سعی بر تئوریزه کردن آن مفاهیم نمودند. به هر روی هنر، شهرسازی و معماری صفویه تحت عنوان تجلیل گاه مفاهیم نظری مدرسه اصفهان که خویش نیز ریشه در منابع اسلامی تشیع ( قرآن ، روایات و شریعت نبی و ائمـه ) دارااست، به بروز و ظهور معانی برخاسته از آن مدرسه به طور تمثیلی پرداخت.

به همین برهان آنچه که امروزه بـه عنـوان هـنـر معماری صفوی می‌شناسیم معماری مفهوم گرایی میباشد که سعی بر پدیدار کردن مفاهيم والای معنـوی و اشـاره بـه واقعیت هستی دارااست و عملکرد برای کشف معانی نهفته در پس ظواهر آن همچنان می توانـد ادامـه داشـته باشـد و بـه عـنـوان الگـویی از معماری معناگرایانه در تاریخ اسلامی برای امروز ما مطرح باشد.

بارزترین جنبه ی معماری مدارس تشریفات ترحیم مشهد تاریخی این عصر تقارن فوق العاده و سازمان خردمندانه آن میباشد که‌این دو خصوصیت بیشتراز هر چیز مدرسه ها تاریخی این عصر را از عصر ی قبل از آن متمایز می سازد.
در پلان مدرسه ها تاریخی این عصر ، نوع چهار ایوانی موفق بود و در مقیاسی بلندمرتبه خیس از آن چه در سایر ی مرز و بوم های اسلامی اشاعه داشت ساخته شد. مکتب ی غیاثیه خرگرد الگویی میباشد که نماد میدهد به چه شکل عملکردهای متفاوت در مدرسه ها کهن این روزگار میتوانند با یکدیگر تلفیق شوند
درین زمان تأکید نو بر مقیاس به معنای تأکیدی بر اساس با آن بر نماهای فرنگی بود برای مثال از مناره ها جهت معلوم کردن کناره ها استعمال میشد.
همینطور در یک خط قرار دادن ورودی درگاه با قبله، پیشرفت ی محوری یک دست را ضمانت می‌کرد.
پیرایش متقارن و منطقی حجره های طلاب از سایر خصوصیت های شاخص مدرسه ها این زمان بود.
مدرسه های تاریخی تعالی در عصر ی تیموری معمولاً در شهرهای مهم متمرکز گردیده بودند

رعایت اصل باطن گرایی در پیاده سازی ساختمان به نحوی که هیچ سیرتکامل رابطه بصری دربین فضاهای داخلی و فرنگی مکتب وجود نداشته باشد
استعمال از تراس در سازه و تأکید بر آن از حیث ساختاری و نمایی
التفات وجود نمازخانه در مکتب و ساخت‌و‌ساز یک محراب در آن
ساخت حجره های منقطع و منحصر به فرد برای اسکان طلاب
انتظام فضاها و ارکان ساختمانی گرداگرد یک ایوان مرکزی

بادگیر گلشن دولت آباد

این بادگیر که بر روی عمارت هشتی تشریفات ترحیم مشهد گلشن دولت آباد جای‌دارد، با 33متر و 80 سانتی مترارتفاع، تحت عنوان بلندترین بادگیر در دنیا شناخته گردیده‌است.

این بادگیر هشت ضلعی به صورت منشور تاسیس شده است که در پایین آن حوضی قشنگ جای دارد.

کارکرد این آبگینه بسیار دیدنی میباشد. از طرفی گرد و غباری را که یاور باد وارد ساختمان می‌شود، جذب می نماید. از طرفی دیگر، معیار رطوبت و خنکی گوشه و کنار را ارتقا میدهد. از آنجایی که یزد در حیطه کویری قراردارد، اضافه کردن قدری رطوبت و خنکی به هوای باطن سازه، آن را مطبوع خیس می کند.

سالن طنبی
این سالن در غرب عمارت هشتی گلشن دولت آباد قراردارد و بادگیری مربعی صورت در بالای آن مشهود است در سمت غرب عمارت هشتی، عمارت طَنَبی گرانقدر و مجللی جای‌دارد که دارنده بادگیری مربع صورت و رو به گلشن میباشد.

در دو طرف سالن طنبی گلشن دولت آباد ، تالارها، صفه ها وشبستان هایی در یک طبقه قرار دارد که در و روزن های آن‌ها به طنبی گشوده میگردد. در تحت طنبی، پایین زمینی ژرف کنده اند که با دو پله راست به گلشن می پیوندد و از طرف جنوب با راهرویی به محوطه تحت بادگیر رابطه داراست.

گچ: از گچ برای زیباسازی درنمای تشریفات ترحیم مشهد باطن وبیرون به کار گیری می شد‌ه‌است.

گل آهک: ازآن تحت عنوان ملات برای پی سازی دیوارچینی واسکلت سازه مصرف شده میباشد.

شیشه رنگی: این عنصر که تولیدمحلی بوده 3تا4میلیمتر دردربها وپنجره هاکاربرد داشته میباشد.

سنگ: سنگ های شکسته که بوم آوردبوده وازکوه کیسگان بدست می آمد پیرو سازی ،دردیوارچینی (دیوارباربرودیوارپارتیشن) به شغل رفته میباشد.

چوب: برای تیرسقف، درپایه طاق پوش ها، کلاف برای درب وپنجره مصرف شده میباشد، تخته کوبی روی سقف وچوب هایی که درلبه پله کارمی گذاشتند، برای ساختن دروپنجره وسایبان به کاررفته میباشد.

خاک: تحت عنوان عایق رطوبتی وپوشش بام کاربرد داشته میباشد.

حصیر: روی سقف به کارگیری و گذشته ازمصالح شیب بندی قرار می گرفته میباشد.

سردر ورودی
سردرورودی دارنده پیش آمدگی ودربالای آن نصیب پاد شاه نشین که همدم باتراس میباشد جای‌دارد.

درب ورودی
درب ورودی دولنگه می باشدوازنوع چوب ساج که ازهند می آوردند میباشد.

هشتی
هشتی واسط میان سردر ورودی و فضای درونی تراس میباشد و تحت عنوان غربال و کاهش دهنده گرما و نوروروشنایی شدید خارج و کوران باد مناسب به کارگیری می گردیده است.

راسته صادقیه بازار تبریز
بازار صادقيه از پیشین تاکنون، محل فروش تشریفات ترحیم مشهد گونه های قـالي دسـت بافـت تبريـز بـوده اسـت. از تيمچه ها و سراهاي دارای شهرت اين بازار مي قدرت تيمچه حاج رحيم، دالان خوني، سـراي بـزرگ شاهزاده، سراي دباغايي، سراي دودري، سراي قديم سيد حسـين، سـراي كوچـك شـاهزاده و سراي ميانه سيد حسين اسم موفقیت..

راسته کفاشان بازار
بازار كفاشان يكي از عمده ترين مكان هاي توليد و عرضه كفش در تبريز اسـت. تيمچـه هـا و سراهاي گوناگون اين بازار، محل دوخت و توليد انـواع كفـش اسـت. از مهمتـرين تيمچـه هـا و سراهاي بازار كفاشان مي قدرت به تيمچه اميد، تيمچه حاج ابوالقاسم،سراي اميد و سراي حـاج ابوالقاسم اشاره كرد.

مسجد در بازار تبریز
در تیم بازار تبریز ۱۷ مسجد در کالبد اساسی بازار وجود داراست. درین بازار توکل نیست البته نوع مراسم سوگواری در ماه محرم در شهر تبریز هم مختلف میباشد. روز عاشورا نهایتا تیم ها به بازار میروند و در تیمچه ها و و راسته ها سوگواری می نمایند. تیمچه مظفریه مهم‌ترین جای سوگواری در بازار تبریز میباشد.

گرمابه در بازار تبریز
گرمابه ها از فضاهای خدماتی بسیار ضروری در بازارها محسوب می‌شود که بیشتر در حوالی مساجد یافت میشود . گرمابه میرزا مهدی در مجاورت مسجد جامع از گرمابه های زیبای بازار تبریز میباشد اکنون ۴ گرمابه در‌این بازار به کار سرگرم اند که به جهت معیارهای بهداشتی اداره بهداشت نمی اقتدار به دوام کار آن ها امیدوار بود.

زورخانه بازار
زورخانه نیز به عنوان مثال فضاهای خدماتی بازار محسوب میشود که نسبتاً در تمامی بازارها اساسی وجود داراست در بازار تبریز در امتداد بازار دله زن گرانقدر بعداز چهارسوق صادقیه زورخانه فعالی وجود دارااست.

کتیبه هایی با خط بسیار زیبای کوفی تشریفات ترحیم مشهد در جلوی نمای بیرونی مسجد مسجد ملک کرمان نوشته شده می‌باشد.
نقـوش مسجد ملک به دو صورت گیاهی و هندسی می‌باشند.
تزیینات شناسایی شـده ی آجری به شغل رفته در‌این مسجد شامل گل انداز، گره ساز ، تلفیق آجرو گچ و کتیبه کوفی هست.
نقوش موجود بر روی تراس غربی این نقش، فرم هندسی بی آلایش شده و تزئینی هست که در نصیب کناره قراردارد و مشتمل بر دو قسمت تکراری هست و به صورت تلفیق آجرو گچ ، کار شد‌ه‌است.
این نقش از تلفیق مربع و دایره به وجود آمـده می‌باشد و به عنون گوشه ی به دور نقوش داخل تراس استفاده شده می‌باشد.
فرم گیاهی و تزئینی در بخش وسط جای‌دارد و دورآن گوشه ای تزیینی وجود داراست.
زیربنای هندسی مسجد ملک کرمان مربع، دایره و مثلث می‌باشد.
یک گل چهار پروسط نقش و دور و اطراف آن چهار برگ تزئینی و بین هر کدام از اینها ، یک گل با سه شکل دایره ای وجود دارااست.
مسجد ملک در جنوب شرقی شهر، در کناره جنوبی خیابان امـام واقـع شـده میباشد و با شبستان های متفاوت و صحن کلان جاذبه تاریخی خـود را مراقبت نموده است. وجـود ساختمان بلند آجری و سه محـراب گچ بـری شـده، حکایت از عمر و دیرینگی مسجد داراست.

مسجد ملک کرمان از نوع چهارایوانی و اولی مسجد جامع شـهر بوده که تا زمان آل مظفر و تاسیس «مسجد جامع مظفری» تحت عنوان هسته مرکزی اجتماعات کرمان شناخته گردیده بود.

درباره ی فرصت تاسیس مسجد دو لحاظ گوناگون وجود داراست . در مقداری از منابع قبل، مثلا کتاب تاریخ کرمان، ملک قاورد سلجوقی که سرسلسـله سـلاجقه کرمان میباشد، بانی سازه مذکور میباشد.

زمین‌لرزه سال 1360 در شهر کرمان سبب ساز شد که بخشی از تزیینات سلجوقی مسجد که تحت لایه هایی از گچ مخفی شـده بودند، بدیهی خواهد شد. در مهر ماه 1361 کتیبه هایی آجری بر بدنه شمالی و جنوبی تراس مقصوره یافت شد که هرچند صدماتی چشم اند البته اسم ملک تورانشاه را در باطن خویش دارا‌هستند. به این ترتیب می قدرت اذعان کرد که بنای مسجد ملک در زمانه سلطنت ملک تورانشـاه سلجوقی یعنی میان سالهای ٤٧٧ – ٤٩٠ هجری تشکیل‌شده و یا این که در‌این زمان به اتمام رسیده میباشد.

آرامگاه حافظ در حین سالیان متفاوت تشریفات ترحیم مشهد بارها آیتم تعمیر و نوسازی قرار گرفته میباشد که از آن فی مابین می شود به زمانه میرزا ابوالقاسم گورکانی در 840هـ.ش/1461م اشاره نمود بعداز اینکه مهربان‌‌خان زند این عمارت را تشکیل داد در طی 160 سالی که‌این عمارت پس از او برپا بود بارها آیتم نوسازی قرار گرفت. در سال 1295 هجری قمری فرهاد میرزا معتمدالدوله که به بسیار به حافظ علاقه می‌ورزید، حصاری آهنین بر روی محل دفن قرار اعطا کرد. و ملاشاه عالم زردشتی در 1279هـ.ش/ 1900م. نیز این سازه را آیتم نوسازی قرار بخشید.

طراح آرامگاه حافظ در سال 1315 آرامگاه را که متناسب محترم بلندمرتبه حافظ میباشد، با سعی علی اصغر حکمت تشکیل داد. معمار حافظیه آندره گدار فرانسوی، ایده خویش را به شکلی پروراند که فعلا حافظیه یک کدام از آرامگاه های زیبای کشور ایران میباشد.

خصوصیت های معماری حافظیه
درین محوطه آرامگاه حافظ و درختهای نارنج و دو آبگینه مستطیل گرانقدر شرقی و غربی وجود داراست که‌این آبگینه ها منبع آب حوضهای تبارک گلشن ورودی میباشد.
مجموعۀ حافظ شناسی مساحت( 330 مترمربع)، کتابخانه (مساحت 440 مترمربع) و مغازه تولیدات فرهنگی نیز در‌این بخش قرار گرفته میباشد.
سنگ مزار حافظ به طول یک متر از سطح زمین قراردارد و توسط پنج ستون پلکان مدور تسلط شد‌ه‌است.
بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به صورت کلاه دراویش (سوراخ رخنه‌) بر روی هشت ردیف به طول ده متر، سازه گردیده و از داخل با کاشی های هفت رنگ معرق کاشی کاری گردیده است.
بردیوارهای تراس شمالی از حافظیه، غزلهایی از دیوان حافظ بر روی کاشی اهل ایران و سنگ مرمر با خط امیرالکتاب حاج میرزا عبدالحمید ملک الکلامی کردستانی نگاشته گردیده‌است.
در منطقه شمالی آرامگاه حافظ کتابخانه ای با مساحت 440 مترمربع دربردارنده ده هزار جلد کتاب وجود دارااست و تحت عنوان راءس حافظ شناسی گزینه استعمال قرار می گیرد.
رواق چهار ستونی کریم ومهربان خان زند به طور تالاری کلان قراردارد، به طوری که چهار ردیف عهد و پیمان کریم ومهربان خانی در میانه این سازه قراردارد.
بر روی دیوارهای دو طرف رواق، سنگهای مرمرین گذاشته شد‌ه‌است. این رواق که از دید طول از تک تک نقاط حافظیه فراتر میباشد حافظیه را به ایوان شمالی و تراس جنوبی تقسیم نموده است.