مجله خبری تشریفات

ورودی مسجد عتیق شیراز، شش دروازه تشریفات ترحیم مشهد داراست دو دروازه در شرق، دو دروازه در غرب، یکی از در جنوب و یکی‌از در شمال.
مهم‌ترین ورودی در شمال جای دارد که به خیال بیان اسم دوازده امام شیعه (ع) روی چهار کاشی آن، دوازده امامی نامیده میشود.
دیگر خصوصیت این ورودی، مقرنس باشکوه و کتیبه بر روی کاشی های معرق در پایین پیش تاق آن میباشد.
در پس ورودی مسجد عتیق، یک هشتی با سقف زیبای تویزه داری، که با گل اخرایی رنگ تر و تمیز شد‌ه‌است.
بعد از ورودی صحن مرکزی مسجد قراردارد پیرامون این صحن بناهای مسجد قرار گرفته اند.
صحن مسجد عتیق شیراز، دارنده سه آبگینه خرد میباشد که آبگینه مرکزی، هشت گوش و دو آبگینه دیگر، دوازده ضلعی میباشند.حضور آب درین آبگینه ها، موجب ساخت و ساز غنای حسی مناسب، و منعکس شدن موادسازنده و بناها در آن گردیده‌است.
همینطور مسجد جامع عتیق دارنده سه تراس میباشد؛ حیاط شمالی که دارای اسم و رسم به «طاق مروارید» میباشد با مقرنس آجری تزئین گردیده و دو مناره کوتاه در بالای آن قرار دارا‌هستند.
در حاشیه بالایی طاق، کتیبه ای نصب گردیده که آیاتی از قرآن مجید روی آن درج شد‌ه‌است.
در سمت شرقی حیاط شمالی یک شبستان جدید ساز قراردارد که سقف آن بر ستونهای باریک قرار گرفته و با کاشی کاری های خوشگل تزئین شد‌ه‌است.
در جلوی ضلع شمالی این شبستان، حیاط بلندمرتبه مشرفی به یک محراب سنگی وجود داراست.
قسمت غربی مسجد رواقی دارااست که با یک راهروی بلند به دروازه ورودی و بازار همسایه متصل میشود و تداعی کننده ی عدم وضوح و رمزوراز می باشد.
صحن های فراخ، ایوان گشوده و کبیر از خصوصیت های این شاخص میباشد. از سوی دیگر با اهمیت به شاخص آسانی، تماما مشخص و معلوم میباشد که جای و یا این که به عبارتی مسجد، فضای دور و بر را گرد خویش متمرکز ساخته میباشد.
اکثر اوقات مصالح مصرف شده در تشکیل داد مسجد عتیق شیراز گچ، سنگ و کاشی می باشند. ولی این موضوع را می بایست مد حیث داشت که مصالح نپخته هیچ زیبایی ندارند و هنگامی جالب میشوند که با هنر معماران اهل ایران به‌شغل میروند. روی اکثر زمان ها مصالح این سازه خصوصا آن ها که جلوه بیرونی دارا هستند، ابزار زده گردیده گچبری، مقرنس‌کاری، سنگ‌بری با نازکی بالا و… که به وُفور در کناره‌کناره مسجد جامع عتیق به‌دیده میخورد.
مسجد عتیق شیراز اكنون بصورت یکی‌از مساجد آباد و اساسی و آبرومنـد شیراز در آمده میباشد که خلال اینکه فساد های آن نوسازی شـده اسـت، دو شبستان بـزرگ و بزرگ و مجلل در آن تاسیس گردیده‌است.
صحن ایوان مسجد که به بعد ها ۵۵ × ۷۵ متر میباشد، سنگ فرش گردیده و در آن سه آبگینه ساخته اند که یکی از هشت ضلعی و دوتای دیگر دوازده ضلعی میباشد و از آب لوله لبریز میگردند.
پیشانی طاق نماها آجرکاری گردیده که لابه لای آن‌ها قطعات کاشی آبی رنگ بکاررفته میباشد.
در اواسط صحن مسجد جامع عتیق، اتاق مکعب شکلی میباشد که کرسی آن قریب یک متر از کف صحن مسجد برتر میباشد و بدور تا به دور آن را ایوانی به پهنا دو متـر فرا گرفته و به اسم (خدایخانه)، (بیت المصحف) و (دارالمصحف) نامیده گردیده است.
ساختمان مسجد عتیق شیراز که اولی هسته تاریخی شهر شیراز میباشد دربرگیرنده بنایی مرتفع میباشد که دارنده یکسری حجره و شبستان میباشد و برخی بخش های آن دوطبقه میباشد.
در اواسط ضلع شمالی، طاق نمای مرتفعی قرار گرفته میباشد که در دو طرف بام آن دو گلدسته وجود دارااست و سقف آن با خشت مقرنس کاری شد‌ه‌است.
در کناره بالای داخلی این طاق نیز سوره هل اتی با خط نسخه ها بر روی کاشی نگاشته گردیده است.
در انتهای آن پله‌پله میباشد که به پشت بام و گلدسته ها ختم می‌شود و در پیشانی و جلو آن ها کاشی کاری گردیده‌است و روی آنان با خط نسخه ها نشانه‌ها قرآنی نگاشته شد‌ه‌است.
در باطن طاق نما، کتیبه ای سابق با خط ثلث نگاشته گردیده‌است که بخشی از آن مانده میباشد.
بر فراز در ورودی شبستان ضلع جنوبی مسجد عتیق شیراز کتیبه ای دیگر با خط ثلث غامض بر روی کاشی نگاشته گردیده است که بخشی از آن تخریب شد‌ه‌است.
در ضلع شرقی این شبستان خرد، شبستان چهل ردیف کهن با پهنا ۳۲ متر و ارتفاع ۴۵ متر واقع شد‌ه‌است. سقف این شبستان از خشت میباشد و در آن چهل ردیف مکعب با ارتفاع ۲ متر و پهنا ۲ متر قرار گرفته میباشد. این شبستان چهار در داراست که به صحن باز میگردد.بر رمز در‌این شبستان کتیبه ای میباشد که با خط ثلث غامض نگاشته گردیده‌است و هم اکنون بعضا از بخش های آن تخریب شد‌ه‌است.

ورودی مسجد عتیق شیراز، شش دروازه تشریفات ترحیم مشهد داراست دو دروازه در شرق، دو دروازه در غرب، یکی از در جنوب و یکی‌از در شمال.
مهم‌ترین ورودی در شمال جای دارد که به خیال بیان اسم دوازده امام شیعه (ع) روی چهار کاشی آن، دوازده امامی نامیده میشود.
دیگر خصوصیت این ورودی، مقرنس باشکوه و کتیبه بر روی کاشی های معرق در پایین پیش تاق آن میباشد.
در پس ورودی مسجد عتیق، یک هشتی با سقف زیبای تویزه داری، که با گل اخرایی رنگ تر و تمیز شد‌ه‌است.
بعد از ورودی صحن مرکزی مسجد قراردارد پیرامون این صحن بناهای مسجد قرار گرفته اند.
صحن مسجد عتیق شیراز، دارنده سه آبگینه خرد میباشد که آبگینه مرکزی، هشت گوش و دو آبگینه دیگر، دوازده ضلعی میباشند.حضور آب درین آبگینه ها، موجب ساخت و ساز غنای حسی مناسب، و منعکس شدن موادسازنده و بناها در آن گردیده‌است.
همینطور مسجد جامع عتیق دارنده سه تراس میباشد؛ حیاط شمالی که دارای اسم و رسم به «طاق مروارید» میباشد با مقرنس آجری تزئین گردیده و دو مناره کوتاه در بالای آن قرار دارا‌هستند.
در حاشیه بالایی طاق، کتیبه ای نصب گردیده که آیاتی از قرآن مجید روی آن درج شد‌ه‌است.
در سمت شرقی حیاط شمالی یک شبستان جدید ساز قراردارد که سقف آن بر ستونهای باریک قرار گرفته و با کاشی کاری های خوشگل تزئین شد‌ه‌است.
در جلوی ضلع شمالی این شبستان، حیاط بلندمرتبه مشرفی به یک محراب سنگی وجود داراست.
قسمت غربی مسجد رواقی دارااست که با یک راهروی بلند به دروازه ورودی و بازار همسایه متصل میشود و تداعی کننده ی عدم وضوح و رمزوراز می باشد.
صحن های فراخ، ایوان گشوده و کبیر از خصوصیت های این شاخص میباشد. از سوی دیگر با اهمیت به شاخص آسانی، تماما مشخص و معلوم میباشد که جای و یا این که به عبارتی مسجد، فضای دور و بر را گرد خویش متمرکز ساخته میباشد.
اکثر اوقات مصالح مصرف شده در تشکیل داد مسجد عتیق شیراز گچ، سنگ و کاشی می باشند. ولی این موضوع را می بایست مد حیث داشت که مصالح نپخته هیچ زیبایی ندارند و هنگامی جالب میشوند که با هنر معماران اهل ایران به‌شغل میروند. روی اکثر زمان ها مصالح این سازه خصوصا آن ها که جلوه بیرونی دارا هستند، ابزار زده گردیده گچبری، مقرنس‌کاری، سنگ‌بری با نازکی بالا و… که به وُفور در کناره‌کناره مسجد جامع عتیق به‌دیده میخورد.
مسجد عتیق شیراز اكنون بصورت یکی‌از مساجد آباد و اساسی و آبرومنـد شیراز در آمده میباشد که خلال اینکه فساد های آن نوسازی شـده اسـت، دو شبستان بـزرگ و بزرگ و مجلل در آن تاسیس گردیده‌است.
صحن ایوان مسجد که به بعد ها ۵۵ × ۷۵ متر میباشد، سنگ فرش گردیده و در آن سه آبگینه ساخته اند که یکی از هشت ضلعی و دوتای دیگر دوازده ضلعی میباشد و از آب لوله لبریز میگردند.
پیشانی طاق نماها آجرکاری گردیده که لابه لای آن‌ها قطعات کاشی آبی رنگ بکاررفته میباشد.
در اواسط صحن مسجد جامع عتیق، اتاق مکعب شکلی میباشد که کرسی آن قریب یک متر از کف صحن مسجد برتر میباشد و بدور تا به دور آن را ایوانی به پهنا دو متـر فرا گرفته و به اسم (خدایخانه)، (بیت المصحف) و (دارالمصحف) نامیده گردیده است.
ساختمان مسجد عتیق شیراز که اولی هسته تاریخی شهر شیراز میباشد دربرگیرنده بنایی مرتفع میباشد که دارنده یکسری حجره و شبستان میباشد و برخی بخش های آن دوطبقه میباشد.
در اواسط ضلع شمالی، طاق نمای مرتفعی قرار گرفته میباشد که در دو طرف بام آن دو گلدسته وجود دارااست و سقف آن با خشت مقرنس کاری شد‌ه‌است.
در کناره بالای داخلی این طاق نیز سوره هل اتی با خط نسخه ها بر روی کاشی نگاشته گردیده است.
در انتهای آن پله‌پله میباشد که به پشت بام و گلدسته ها ختم می‌شود و در پیشانی و جلو آن ها کاشی کاری گردیده‌است و روی آنان با خط نسخه ها نشانه‌ها قرآنی نگاشته شد‌ه‌است.
در باطن طاق نما، کتیبه ای سابق با خط ثلث نگاشته گردیده‌است که بخشی از آن مانده میباشد.
بر فراز در ورودی شبستان ضلع جنوبی مسجد عتیق شیراز کتیبه ای دیگر با خط ثلث غامض بر روی کاشی نگاشته گردیده است که بخشی از آن تخریب شد‌ه‌است.
در ضلع شرقی این شبستان خرد، شبستان چهل ردیف کهن با پهنا ۳۲ متر و ارتفاع ۴۵ متر واقع شد‌ه‌است. سقف این شبستان از خشت میباشد و در آن چهل ردیف مکعب با ارتفاع ۲ متر و پهنا ۲ متر قرار گرفته میباشد. این شبستان چهار در داراست که به صحن باز میگردد.بر رمز در‌این شبستان کتیبه ای میباشد که با خط ثلث غامض نگاشته گردیده‌است و هم اکنون بعضا از بخش های آن تخریب شد‌ه‌است.